بررسی تعیین رابطه بین سرمایه اجتماعی خانواده و سازگاری اجتماعی دانشجویان پیام نور زنوز

بررسی تعیین رابطه بین سرمایه اجتماعی خانواده و سازگاری اجتماعی دانشجویان پیام نور زنوز دارای 45 صفحه وبا فرمت ورد وقابل ویرایش می باشد

1-1- مقدمه

مطالعات و بررسی ها در مورد نقش خانواده در شكل گیری رفتار و شخصیت كودكان نشان می دهد كه خانواده، یكی از مهمترین عوامل موثر در رشد كودك است. كودكی كه سالم به دنیا می آید عالی ترین امكانات رشد را دارد. او در بهترین حالت خود آفریده می شود و ظرفیت آن را دارد كه به بهترین وجهی تربیت شود و به عالی ترین كمالات دست یابد؛ به شرط آنكه خانواده و محیط مناسب، در اختیارش قرار گیرد تا در آن رشد كند. زمانی كه كودك پا به عرصه وجود می گذارد، والدین بیشترین سعی و تلاش خود را به كار میگیرند تا بهترین و عالیترین امكانات را برای رشد همه جانبه كودك فراهم كنند. بیشترین والدین مایلند فرزندان سالم، شاداب و نیرومند داشته باشند با این وجود، بسیاری از كودكان در طول فرایند رشد خود خصوصیات نامطلوب تربیتی را به تدریج كسب می كنند و از داشتن اعتماد به نفس و احساس امنیت دور می مانند و دچار مشكلات رفتاری می شود (نلسون وانیررائیل، ترجمه فشی طوسی، 1381)

از زمان های دور روان شناسان و روان پزشكان، اشخاصی را كه اختلال های سازگاری دارند مطالعه می كنند. امروزه برخی آنها عكس این پدیده را مطالعه می نمایند. كودكانی كه به رغم دشواری های عظیم، پیشرفت می كنند. برخی از روان شناسان آنها را كودكان آسیب پذیر می نامند. این كودكان والدین سایكوتیكف یا در فقر بسیار شدید زندگی می كردند یا در شرایط خطرناك دیگر به سر می برند؛ جیمزآنتومی، روانپزشكی كه درباره والدین چنین كودكانی مطالعه می كند مشاهدات خود را چنین می نویسد: آنها ظرفیت سازگاری بالایی را نشان می دهند، ظرفیتی كه به نظر می رسد از هیچ منبعی دریافت نمی كنند. مثل اینكه خودشان آنها را پرورش می دهند (وندرزندن، ترجمه گنجی، 1382).

مفهوم سرمایه‌ اجتماعی در سال‌های اخیر در حوزه‌های گوناگون علوم اجتماعی،‌ اقتصاد و اخیرا در علوم سیاسی مطرح شده است. سرمایه‌اجتماعی عبارت است از ارتباطات و شبكه‌های اجتماعی‌ای كه می‌توانند حس همكاری و اطمینان را در میان افراد یك جامعه پدید آورند. در این میان نباید از نقش نهادهای مدنی و دمكراتیك و نیز نقش دولت در گشودن چنین فضاهایی غافل شد. به هر روی، امروز بر جامعه‌شناسان ثابت شده كه یكی از ابعاد مهم هر توسعه‌ای توجه به سرمایه‌های اجتماعی است. از این‌رو سرمایه‌اجتماعی، یكی از مهمترین شاخصه‌های رشد و توسعه هر جامعه‌ای به شمار می‌آید (عبدالهی، 1385).

1-2- بیان مسأله

خانواده مهمترین نقش را در تربیت فرزندان به عهده دارد در واقع باورها و اعتقادات دینی و جامعه پذیری ابتدا در خانواده ها شكل می گیرد. زندگی خانواده نقش اساسی در حفظ سلامت روانی، اجتماعی و جسمانی كودكان و والدین دارد، خانواده اولین و مهمترین بافت اجتماعی را برای رشد انسان فراهم می سازد. در جریان رشد طبیعی هر كودك یك رشته تغییرات شناختی، عاطفی و اجتماعی را شاهد هستیم. تقریبا همه كودكان در طول رشد و در جریان سازگاری با این تغییرات دچار مشكلاتی می شوند و استرس و تعارضی را كه به دنبال می آید، می تواند به مشكلات رفتاری ـ عاطفی و یادگیری در آنها بینجامد. اكثر مشكلات رفتاری كودكان منعكس كننده شرایط پیچیده بین فردی اعضای خانواده بویژه والدین می باشد. به عبارت دیگر مشكلات رفتاری كودكان به منزله روابط معیوب اعضای خانواده با یكدیگر است و با روشهای تربیتی نادرست والدین و تعاملات معیوب آنها با فرزندان ارتباط دارد. سازگاری اجتماعی[1] به عنوان مهمترین نشانه سلامت روانی از مباحثی است كه توجه بسیاری از جامعه شناسان، روان شناسان و بخصوص مربیان را به خود جلب كرده است. رشد اجتماعی مهمترین جنبه رشد وجود هر شخص محسوب می شود و معیار اندازه گیری رشد اجتماعی هر فردی، سازگاری او با دیگران است. رشد اجتماعی نه تنها در سازگاری با اطرافیانی كه فرد با آنها در ارتباط است موثر است،‌بلكه بعدها در میزان موفقیت تحصیلی و شغلی او نیز تاثیر دارد بنابراین سبك و شیوه تربیت فرزندان بر سلامت روحی وروانی آنها تاثیر دارد و چه بهتر كه به نحو احسن انجام گیرد گوداشتاین و لانیون[2] سازگاری را فرایند پیوسته ای تعریف كرده اند كه در آن، تجارب یادگیری اجتماعی شخص، باعث ایجاد نیازهای روانی او می گردد و نیز امكان سبك توانایی و مهارتهایی را فراهم می سازد كه از آن طریق می توان به ارضای نیازها پرداخت. ابعاد سازگاری، شامل سازگاری جسمانی، سازگاری روانی، سازگاری اجتماعی ما و سازگاری اخلاقی است كه در راس همه، سازگاری اجتماعی قرارداد پیش درآمد رسیدن به سازگاریهای روانی، اخلاقی و جسمانی، سازگار شدن از لحاظ اجتماعی است.

سازگاری از مسائل مهمی است كه از همان ابتدای خلقت بشر مورد توجه بوده، اما از نظر علمی سابقه چندانی ندارد. شروع كار علمی در مورد سازگاری از سال (1948) آغاز شده كه (راتوس و نوید مدلی) برای سازگاری ارائه كردند. در سال (1992) لازاروس و فولك من[3] ‌كار آنها را ادامه دادند و مدل جدیدی برای سازگاری ارائه دادند.

انسان به طور ذاتی در تعامل با دیگران نیازهای خود را برطرف ساخته و گذران امور می‌كند. اثرات این كنش‌های متقابل در نقش آنها تا حدی است كه حذف آن، زندگی را غیر ممكن می‌سازد. اما در این میان دانشمندان علوم اجتماعی با نگرشی كنجكاوانه در جوامع به شناسایی این كنش‌ها پرداخته و به مجموع عواملی پی برده‌اند كه آن را سرمایه‌اجتماعی نامیده‌اند. مفهوم سرمایه‌اجتماعی در برگیرنده مفاهیمی همچون اعتماد، همكاری و همیاری میان اعضای یك گروه یا یك جامعه است كه نظام هدفمندی را شكل می‌دهند و آنها را در جهت دستیابی به هدف‌های ارزشمند هدایت می‌كند (عبدالهی، 1385).

[1] ـ social adjustment

[2] ـ goodestein lanyon

[3] ـ lasarus, fulkman